Poświadczenie dziedziczenia
Notariusz sporządza
akt poświadczenia dziedziczenia ustawowego lub testamentowego,
z wyłączeniem dziedziczenia na podstawie testamentów szczególnych.
Przed sporządzeniem aktu poświadczenia dziedziczenia notariusz spisuje protokół dziedziczenia
przy udziale wszystkich osób, które mogą wchodzić w rachubę jako
spadkobiercy ustawowi i testamentowi, a także osób, na których rzecz spadkodawca
uczynił zapisy windykacyjne.
W protokole dziedziczenia zamieszcza się w
szczególności:
- zgodne żądanie poświadczenia dziedziczenia złożone przez
osoby biorące udział w spisywaniu protokołu;
- oświadczenia o istnieniu lub
nieistnieniu osób, które wyłączałyby znanych spadkobierców od dziedziczenia lub
dziedziczyłyby wraz z nimi;
- oświadczenia o znanych testamentach spadkodawcy
lub braku takich testamentów;
- oświadczenia, że w odniesieniu do spadku nie
zostało uprzednio wydane postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku i nie toczy
się postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku ani nie został sporządzony akt
poświadczenia dziedziczenia;
- oświadczenia, czy w skład spadku wchodzi
gospodarstwo rolne oraz który spośród spadkobierców powołanych do spadku z
ustawy odpowiada warunkom przewidzianym do dziedziczenia gospodarstwa rolnego;
- oświadczenia, czy spadkodawca w chwili śmierci był cudzoziemcem lub, nie
posiadając żadnego obywatelstwa, nie zamieszkiwał w Rzeczypospolitej Polskiej
albo w skład spadku wchodzą prawa rzeczowe lub posiadanie nieruchomości
położonej za granicą;
- oświadczenia, czy były składane oświadczenia o
przyjęciu lub odrzuceniu spadku lub zapisu windykacyjnego, czy zostało wydane
orzeczenie dotyczące niegodności spadkobiercy lub osoby, na której rzecz został
uczyniony zapis windykacyjny, oraz czy były zawierane umowy z przyszłym
spadkodawcą w przedmiocie zrzeczenia się dziedziczenia po nim;
- wzmiankę o
pouczeniu przez notariusza o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych
oświadczeń.
Jeżeli od dnia otwarcia spadku nie upłynęło sześć miesięcy, w
protokole dziedziczenia należy zamieścić oświadczenia spadkobierców o prostym
przyjęciu spadku lub przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza albo o
odrzuceniu spadku, chyba że oświadczenia tej treści zostały już przez
spadkobierców uprzednio złożone. W takim przypadku należy zamieścić wzmiankę o
dacie, miejscu i treści złożonych przez poszczególnych spadkobierców oświadczeń.
Przepisy te stosuje się także do oświadczeń osób, na których rzecz spadkodawca
uczynił zapisy windykacyjne.
Do protokołu dziedziczenia notariusz załącza:
- odpis aktu zgonu spadkodawcy;
- odpisy aktów stanu cywilnego osób powołanych
do spadku z ustawy;
- inne dokumenty mogące mieć wpływ na ustalenie praw do
spadku.
W razie złożenia testamentu notariusz dokonuje jego otwarcia i
ogłoszenia, chyba że otwarcie i ogłoszenie testamentu już nastąpiło. Z otwarcia
i ogłoszenia testamentu sporządza się protokół.
Po spisaniu protokołu
dziedziczenia notariusz sporządza akt poświadczenia dziedziczenia, jeżeli nie ma
wątpliwości co do osoby spadkobiercy i wysokości udziałów w spadku, a w
przypadku gdy spadkodawca uczynił zapis windykacyjny, co do osoby, na której
rzecz spadkodawca uczynił zapis windykacyjny i przedmiotu zapisu. Notariusz
odmawia sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia, jeżeli:
- w stosunku
do spadku został już uprzednio sporządzony akt poświadczenia dziedziczenia lub
wydane postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku;
- w toku sporządzania
protokołu dziedziczenia ujawnią się okoliczności wskazujące, że przy jego
sporządzeniu nie były obecne wszystkie osoby, które mogą wchodzić w rachubę jako
spadkobiercy ustawowi lub testamentowi, lub też osoby, na których rzecz
spadkodawca uczynił zapisy windykacyjne, albo istnieją lub istniały testamenty,
które nie zostały otwarte lub ogłoszone;
- wskutek braku małżonka spadkodawcy
i krewnych powołanych do dziedziczenia z ustawy spadek przypada, jako
spadkobiercy ustawowemu, gminie albo Skarbowi Państwa;
- spadkodawca w chwili
śmierci był cudzoziemcem lub, nie posiadając żadnego obywatelstwa, nie
zamieszkiwał w Rzeczypospolitej Polskiej albo w skład spadku wchodzą prawa
rzeczowe lub posiadanie nieruchomości położonej za granicą.
Notariusz niezwłocznie po sporządzeniu aktu poświadczenia dziedziczenia dokonuje jego
wpisu do rejestru aktów poświadczenia dziedziczenia przez wprowadzenie, za
pośrednictwem systemu teleinformatycznego danych. Notariusz opatruje wpis
bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy pomocy ważnego
kwalifikowanego certyfikatu. Zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia ma
skutki prawomocnego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku.
Oryginały aktów poświadczenia dziedziczenia nie mogą być wydawane poza miejsce ich
przechowywania.
Ilekroć w przepisach odrębnych jest mowa o postanowieniu o
stwierdzeniu nabycia spadku, należy rozumieć przez to również zarejestrowany akt
poświadczenia dziedziczenia. Jeżeli ustawa wyznacza początek lub koniec biegu
terminu na dzień uprawomocnienia się postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia
spadku, należy rozumieć przez to również dzień zarejestrowania aktu
poświadczenia dziedziczenia.